Kultura wernakularna. Pamięć – wyobraźnia – praktyki oporu

Kultura Współczesna. Teoria, Interpretacje, Praktyka
nr 3(87)/2015
Kultura wernakularna. Pamięć – wyobraźnia – praktyki oporu

Przedstawiony blok tematyczny składa się z tekstu teoretycznego, będącego rodzajem „manifestu” lub – mówiąc skromniej – propozycji metodologicznej, oraz ośmiu szkiców ilustrujących, w oparciu o studia przypadków, badania prowadzone przez członków i współpracowników zespołu. Otwierający numer tekst teoretyczny stanowi próbę syntetycznego spojrzenia na różnorodne „projekty nieudane”; jest zarazem refleksją nad formą i przyczynami ich „nieudolności”. Proponujemy w nim rozumienie kultury wernakularnej nie jako reliktu przeszłości czy zjawiska marginalnego wobec nowoczesnej kultury, lecz – przeciwnie – jako odpowiedzi na wyobcowanie wynikające ze złożoności współczesnego świata i próbę poradzenia sobie z jego wyzwaniami przy użyciu prostych, dostępnych dla każdego środków. Choć nie sposób wskazać jednoznacznej definicji obejmującej wszystkie tego rodzaju fenomeny, można zauważyć łączące je podobieństwo rodzinne, wyrażające się przez zestaw sześciu „osi interpretacyjnych”, stanowiących istotne cechy kultury wernakularnej: nieautonomiczność, emergentność, swojskość, amatorskość, nieświadomość własnych ograniczeń oraz subwersywność strukturalną (ze wstępu do numeru).

Spis treści

Spis treści

Kultura wernakularna. Pamięć - wyobraźnia - praktyki oporu

Zaproszenie do kultury wernakularnej - Marcin Napiórkowski
Kultura wernakularna. Antropologia projektów nieudanych - Marcin Napiórkowski, Artur Szarecki, Paweł Dobrosielski, Piotr Filipkowski, Olga Kaczmarek
Jak jest zrobiona pamięć wernakularna? Wybrane wyniki międzynarodowego badania w Niemczech, Polsce, - Lars Breuer, Anna Delius
Jedwabne – wiedza obrzeży - Olga Kaczmarek
Historia mówiona – jeszcze bardziej wernakularna? - Piotr Filipkowski
„Żyd z pieniążkiem” jako praktyka polskiej kultury wernakularnej. Wstępny raport z badań - Paweł Dobrosielski
Jak uporać się z kulturą wernakularną? Wypracowywanie pojęć, gęsty opis i analiza porównawcza - Geneviève Zubrzycki
Sztuka outsiderska/teoria outsiderska - Jonathan P. Eburne
Zrozumieć tych, którzy nie rozumieją. Struktura rewolucji antynaukowych - Marcin Napiórkowski
Postwernakularność: afekt i władza w kulturze sieciowej - Artur Szarecki

Z warsztatów kulturoznawców

Polacy w sieci taśmy magnetycznej. Społeczny charakter wideo-kasetowego uniwersum u schyłku XX wieku - Wojciech Sitek
Kolekcjonując cudze wspomnienia. Granice wernakularności fotogorafii rodzinnych - Anna Mazela
Wolność do pracy, wolność od męża. O kobietach w nowych serialach anglosaskich - Anna Zawadzka
Postkino. „Panie, panowie: Ostatnie cięcie” György Pálfiego jako przykład kina po kinie - Miłosz Stelmach

Dyskusja redakcyjna

Dyscypliny czy studia? Badania jakościowe we współczesnym pejzażu wiedzy - Ewa Rewers, Maria Solarska, Anna Ziębińska-Witek, Marek Krajewski, Jan Sowa

Omówienia

Ćwiczenia z Ciorana - Patryk Szaj
Skazani na potępienie - Tomasz Błaszczyk
Kultury antycypowanej przyszłości - Roman Chymkowski
Memy internetowe jako klucz do zrozumienia cyberkultury - Piotr Grochowski