Kultura (nie)wrażliwa. Wrażliwość w kulturze

Kultura Współczesna. Teoria, Interpretacje, Praktyka
nr 4(103)/2018

Zjawisko spłycenia wrażliwości lub wręcz całkowitego jej wypłukania ze współczesnej kultury Wolfgang Welsch nazywa anestetyką – niezdolnością do odczuwania, przeżywania, internalizowania znaczeń. W zmediatyzowanym świecie jednostka dostaje więcej bodźców, niż pozwalają jej na to zdolności percepcyjne. Niemożność zmierzenia się z nadmiarem obrazów i dźwięków sprawia, iż popada w swoistą apatię. Następuje „wypalenie współczucia”. Współczesna kultura zmaga się z antagonistycznymi stanowiskami wobec wrażliwości, której rola z jednej strony jest podkreślana, z drugiej zaś deprecjonowana. Zanikanie wrażliwości w świecie nowych mediów jest problemem, z którym nie zmagały się dotąd nauki o kulturze. Wydaje się zatem konieczne, by podsumować dotychczasowy dorobek naukowy i otworzyć dyskusję na temat kondycji współczesnej kultury oraz znaczenia, jakie odgrywa w niej wrażliwość (prof. Magdalena Szpunar, Barbara Cyrek).

Spis treści

Spis treści

Kultura (nie)wrażliwa. Wrażliwość w kulturze

Wstęp. Kultura emocji - Magdalena Szpunar
Niewrażliwa kultura. O chronicznej potrzebie wrażliwości we współczesnym świecie - Magdalena Szpunar
Wrażliwość zapisana w algorytmach? Między technomorfizacją człowieka a antropomorfizacją maszyny - Kazimierz Krzysztofek
Anestetyka a ocenianie i kategoryzowanie sztuki - Bogusław Dziadzia
Ubóstwo jako problem estetyczny. Medialne reprezentacje polskiej underclass - Małgorzata Lisowska-Magdziarz
Niewrażliwe państwo, wrażliwa literatura. Prace Swietłany Aleksijewicz jako egzemplifikacje traumy (nie)wypowiedzianej - Ewa Bielska
Wrażliwość reportera? Autorefleksja dziennikarzy wobec „widoku cudzego cierpienia” - Edyta Żyrek-Horodyska
Aksjo- i racjomorfizm a emocjonalna i poznawcza wrażliwość - Jan Pleszczyński
Wrażliwość wobec psychologizacji życia i kultury ekshibicjonizmu - Barbara Cyrek

Współczesna wrażliwość

(Od)czucie – przeczucie – współczucie. Wrażliwość egzystencjalna w filozofii Jean-Paula Sartre’a - Marta Chojnacka
Polityka litości i reżimy reprezentacji: dylematy widza cudzego cierpienia - Maja Brzozowska-Brywczyńska
„To nie choroba czy zespół” – dziecko i współczesne dyskursy o wrażliwości - Marta Rakoczy
Fotografia turystyczna – między wrażliwością a jej brakiem. Szkic na temat współczesnego turyzmu - Katarzyna Najmrocka
Praktyki cielesne w codziennym doświadczeniu klas ludowych w Polsce - Dorota Olko
Niewrażliwość człowieka ekonomicznego - Paweł Tomczok
„Być postkomunistyczną rośliną” na przykładzie powieści W ciemność Anny Bolavy - Justyna Szklarczyk
Wulnerabilność Doroty Masłowskiej w obliczu „syndromu drugiej powieści” jako temat Pawia królowej - Anna Michalak

Omówienia

Jeszcze jedno wprowadzenie do filozofii kultury - Krzysztof Łukasiewicz