Antropologia rocka

Kultura Współczesna. Teoria, Interpretacje, Praktyka
nr 2(114)/2021
Antropologia rocka

Rock to ważna część kultury. Należy również wspomnieć o istotnym kontekście współczesnej humanistyki – o song studies, będącymi subdyscypliną sound studies, które od jakiegoś czasu próbują się przebić w polskim dyskursie nauki o kulturze. Antropologia rocka to temat, który domaga się badawczego namysłu. Stan badań w Polsce jest jeszcze skromny, natomiast na świecie, szczególnie w krajach anglosaskich, refleksja nad rockiem od wielu lat cieszy się popularnością. W naszym kraju badania te rozpoczęły się w roku 2009 – w Tułowicach koło Opola odbyła się pierwsza ogólnopolska konferencja „Unisono na pomieszane języki, zorganizowana przez Radosława Marcinkiewicza. Do tej pory odbyło się już jedenaście edycji konferencji, która od trzeciego spotkania nosi nazwę „Unisono w wielogłosie”. Ukazało się też sześć tomów zbierających materiały z tych sesji (2010–2014, 2019). To ważne tomy nie tylko z tego powodu, że są pierwszą w Polsce serią naukowych opracowań o kulturze rocka, ale też dlatego, że artykuły tam zamieszczone zbudowały podwaliny polskiego rock music studies. Kilka lat wcześniej, w roku 2003, została opublikowana praca A po co nam rock? Między duszą a ciałem, pod red. Wojciecha Burszty i Marcina Rychlewskiego, która była pierwszą tego rodzaju monografią wieloautorską podejmującą tę problematykę. A zatem badania nad antropologią rocka w Polsce są młode, liczą niespełna osiemnaście lat. Mowa tu o badaniach prowadzonych przez wielu uczonych w naszym kraju, bowiem dziesięć lat przed ukazaniem się pracy A po co nam rock? wyszła drukiem pionierska rozprawa Wojciecha Siwaka Estetyka rocka (1993). Prawdziwy wysyp prac dotyczących kultury rocka nastąpił w ostatniej dekadzie (2009–2019) (ze wstępu dr. hab. Pawła Tańskiego, prof. uczelni).

Spis treści

Antropologia rocka

Wstęp. Antropologia rocka – antropologia codziennych dźwięków - Paweł Tański
„Biały” etos wykluczenia wczesnego rock and rolla. Przyczynek do etnicznych i klasowych uwarunkowań kultury rocka - Rafał Szczerbakiewicz
Antropologia słowa Nicka Cave’a na jego debiutanckiej płycie z zespołem The Bad Seeds From Her to Eternity (1984) - Paweł Tański
Spadanie i falowanie: trauma i żałoba Nicka Cave’a - Sławomir Kuźnicki
Demolition. (Nie)słyszalne głosy i praktyki dyskursywne anglosaskich artystek hardrockowych - Jakub Kosek
Rockowe klimaty? Muzyka popularna wobec antropocenu - Tymon Adamczewski
Leksykograf u podnóża rockowej wieży Babel. Muzyka popularna a słowniki nazw własnych - Radosław Marcinkiewicz
Idole – buntownicy – artyści. O rytualności i rolach artystycznych w muzyce rockowej - Marek Jeziński
Entomologia rock and rolla. Owady i rewolucja elektroniczna w muzyce popularnej - Dariusz Brzostek
Emocje muzyczne jako emocje estetyczne. O związkach emocji z muzyką na przykładzie wybranych koncepcji - Magdalena Szpunar

Protest songi

O specyfice musicalu rockowego - Wojciech Bernatowicz
Czarny metal, białe twarze – corpse paint jako element performatywnej konstrukcji podmiotowości w black metalu - Zuzanna Kubiak
Sierżant Pieprz gra koncert na dachu. The Beatles i prefiguracje ponowoczesności - Konrad Sierzputowski
Bob Dylan o prawach człowieka – odpowiedzialność jednostki i struktury - Jan Radomski

Omówienia

Wciąż można spać z Lévi-Straussem pod poduszką! - Agnieszka Kaczmarek