BUŁKA CHLEBA
il. Marcelina Jarnuszkiewicz
To nie jest ani dziwaczne, ani niepoprawne połączenie: na Podlasiu i na Kresach do dziś używa się słowa BUŁKA w znaczeniu ‘bochenek’ – w takim właśnie znaczeniu występuje to słowo w wyrażeniu BUŁKA CHLEBA. Znaczenie ‘bochenek’ jest bardzo stare, starsze niż obecne „bułkowe” znaczenie BUŁKI. BUŁKA to zdrobnienie od BUŁA (choć spodziewalibyśmy się raczej, że to BUŁA jest zgrubieniem od BUŁKA), a BUŁA pochodzi wprost od prasłowiańskiego *bula ‘coś okrągłego, kulistego’. Z czasem BUŁĄ zaczęto określać ‘duży, okrągły bochen chleba’, później znaczenie zaczęło się rozwarstwiać: BUŁA i BUŁKA zaczęły oznaczać po prostu ‘bochenek’ – i to znaczenie utrzymało się w regionach wschodnich, zaś sama zdrobniała BUŁKA stała się nazwą delikatnego pieczywa specjalnego rodzaju, najpierw koniecznie okrągłego, później o dowolnym kształcie.
Źródło: [NSPP; WSPP; SJP PWN; USJP; SEJP Bor, 46]