PEŁZA i PŁOŻY się PŁAZ wszelaki...

Najstarsze poświadczenia słowa PŁAZ w znaczeniu ‘zwierzę’ odnoszą się do węża, i to tego złego, biblijnego, który skusił Ewę. PŁAZ to rzeczownik pochodzący od czasownika płazić ‘pełzać, czołgać się’, który wprawdzie zanikł w polszczyźnie, ale pozostawił po sobie licznych członków dalszej i bliższej rodziny wyrazowej: płaz, płoza, płożyć się, pełznąć, pełzać, pełgać... PŁAZEM nazywano niegdyś niemal każde stworzonko poruszające się blisko ziemi i uznawane za śliskie, wstrętne w dotyku i ogólnie ohydne, dlatego też – zanim na przełomie XIX i XX w. słowo PŁAZ weszło do nomenklatury zoologicznej i zaczęło oznaczać przedstawiciela gromady Amphibia – było obraźliwym, wyrażającym pogardę epitetem.
Źródło: [SEJP Bor, 444; ESJP, II, 622; SJP PWN; USJP]