LATOŚ i ŁONI
il. Paweł Jaroński
To dawne przysłówki, gdzieniegdzie w Polsce używane do dziś, ale zachowane już tylko w gwarach... LATOŚ oznacza ‘tego roku’ (dosłownie ‘tego lata’), a ŁONI – ‘ubiegłego roku, przeszłego roku’. A ponieważ w gwarach wyrazy mają to do siebie, że nie przywiązują się zbytnio do jednej kategorii gramatycznej, przysłówki te przechodziły swobodnie w rzeczowniki i bywały nawet odmieniane, jak np. w wyrażeniu PO LATOSI, czyli ‘w przyszłym roku’ (dosł. ’po tym roku’). W tych nielicznych wsiach, w których zachowały się gwary w stanie niemal nienaruszonym, można jeszcze usłyszeć przysłowie ‘Już tego łoni nigdy nie dogoni’, czyli ‘było, minęło’... A może w Waszych rodzinach używa się równie starych określeń?
Źródło: [SJP PWN; SJP Dor; SEJP Bor; ESJP]