Ustawienia i wyszukiwarka
180 lat temu powstała Biblioteka Polska w Paryżu
180 lat temu, 25 listopada powstała w Paryżu Biblioteka Polska. Po powstaniu listopadowym potwierdziła kulturotwórczą żywotność Wielkiej Emigracji. To najstarsza polska instytucja poza granicami kraju.
Autorem pomysłu stworzenia Biblioteki Polskiej w Paryżu był Karol Sienkiewicz, rzadko dziś wspominany poeta, tłumacz, autor „Warszawianki 1831 r., wydawca, związany od lat dwudziestych XIX wieku z rodziną księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, któremu pomagał w porządkowaniu i uzupełnianiu zbiorów bibliotecznych. Był m. in. kierownikiem Biblioteki Czartoryskich w Puławach.
Pod opieką Adama Jerzego Czartoryskiego, przywódcy emigracyjnego stronnictwa Hotel Lambert oraz z pomocą Juliana Ursyna Niemcewicza, pisarza i historyka – Sienkiewicz doprowadził do połączenia księgozbiorów Towarzystwa Literackiego Polskiego oraz Towarzystwa Pomocy Naukowej. Istotną rolę odegrał też opublikowany we Francji artykuł Adama Mickiewicza o rabunku polskich książnic przez zaborców. Zapoczątkował on zbiórkę Francuzów na siedzibę Biblioteki Polskiej.
Po podpisaniu aktu założycielskiego w listopadzie 1838 r. – już w marcu 1839 r. dokonano uroczystego otwarcia. Dożywotnim prezesem został książę Adam Jerzy Czartoryski, Karol Sienkiewicz był sekretarzem. Na siedzibę przeznaczono kamienicę na wyspie św. Ludwika. Szybko stała się ambasadą polskiej kultury, miejscem spotkań i dyskusji. Księgozbiór się rozrastał, ponieważ swoje zbiory przekazali Adam Mickiewicz, Julian Ursyn Niemcewicz, Ignacy Małachowski, Karol Kniaziewicz, twórca polskich legionów. Do Biblioteki trafiło pierwsze wydanie dzieł Mikołaja Kopernika oraz pamiątki po Fryderyku Chopinie.
Od 1893 r. bibliotekę nadzorowała Polska Akademia Umiejętności w Krakowie, zaś w 1903 r. powstało przy niej Muzeum Adama Mickiewicza, gdzie przechowywana jest m. in. jego prywatna dokumentacja, a także rękopisy.
W 1845 r. cała kolekcja liczyła 45 tysięcy tomów, w 1914 r. – 100 tysięcy, w 1939 r. – już 145 tysięcy tomów. Obecnie księgozbiór Biblioteki liczy 200 tysięcy woluminów, w tym kilka tysięcy starych druków, 5 tysięcy rękopisów, 15 tysięcy fotografii, 1500 obrazów, 1000 plakatów, 600 medali i monet, 350 rzeźb.
W 2013 r. Biblioteka Polska otrzymała nagrodę Kustosz Pamięci Narodowej, ustanowioną przez Instytut Pamięci Narodowej, zaś UNESCO wpisało ją do Rejestru Pamięci Świata.
