NIE UJDZIE CI TO PŁAZEM!

Dlaczego akurat płazem? Co ma wspólnego salamandra czy żaba moczarowa z przykrymi następstwami własnych czynów? Zupełnie nic – bo nie o PŁAZA, tylko o PŁAZ tu chodzi. PŁAZ to ‘boczna, gładka strona klingi’ (np. szabli), dawniej także ‘uderzenie bokiem klingi’. Stąd też powiedzenie UJŚĆ PŁAZEM (dawniej również: pójść płazem) ’uniknąć kary; nie zostać ukaranym’: podczas nauki szermierki uczeń nie raz i nie dwa obrywał płazem szabli od nauczyciela, który nie chciał go przecież zranić – w czasie prawdziwej potyczki z przeciwnikiem na takie „ujście płazem” nie można było już liczyć...
Źródło: [ESJP, II, 622; SJP PWN; USJP]