Data publikacji: 22.12.2010
Autor: Kadra Kultury
Średni czas czytania 26 minut
drukuj

Obserwatoria kultury to centra lub sieci badawcze realizujące projekty naukowe, monitorujące politykę kulturalną w różnych krajach i regionach, zbierające dane statystyczne nt. stanu kultury, podejmujące refleksję nad aspektami zarządzania kulturą, często prowadzące także działalność edukacyjną.

Poniżej przedstawiamy informacje na temat funkcjonujących w Europie i na świecie obserwatoriów kultury:

Polskie obserwatoria:

Miedzynarodowe obserwatoria:

Obserwatorium Żywej Kultury
Obserwatorium Żywej Kultury jest siecią badawczą, której celem jest dokumentacja i stymulowanie rozwoju kulturalnego w konkretnych środowiskach lokalnych jak i w całym kraju. Sieć współtworzą instytucje: Narodowe Centrum Kultury, Zakład Metod Badania Kultury z Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, Stowarzyszenie Klon/Jawor, Małopolskie Obserwatorium Kultury i Obserwatorium Kultury w Szczecinie. Obserwatorium Żywej Kultury w 2010 r. postawiło sobie dwa cele: utworzenie szeroko dostępnego portalu umożliwiającego publikację danych statystycznych oraz rozbudowa sieci regionalnych Obserwatoriów Kultury. Docelowo ma być 16 regionalnych Obserwatoriów (jedno w każdym województwie). Równie ważna w programie obserwatorium jest publikacja danych, czyli udostępnienie, które jest wykonalne dzięki technicznym możliwościom Mojej Polis, która ma działać w tzw. wolnym dostępie w internecie.
 
 
Małopolskie Obserwatorium Kultury
Małopolskie Obserwatorium Kultury funkcjonuje przy Małopolskim Instytucie Kultury. Celem działalności tego Obserwatorium jest opis i diagnoza kultury w Małopolsce. Małopolskie Obserwatorium Kultury współpracuje z Ośrodkiem Statystyki Kultury krakowskiego oddziału GUS-u, oraz pracownikami naukowymi Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie i Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zadania, jakie ma realizować to organizacja seminariów i warsztatów, projektów badawczych oraz udostępnianie informacji o obszarze kultury, czyli o badaniach i rozwoju kultury oraz o działalności instytucji kulturalnych w Małopolsce.
 
 
Obserwatorium Kultury w Szczecinie
Obserwatorium powstało w 2009 roku z inicjatywy Samorządowej Instytucji Kultury SZCZECIN 2016, która prowadziła projekt starań Szczecina o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury. Szczecińskie Obserwatorium Kultury prowadzi badania nt. stanu kultury w Szczecinie, we współpracy z Fundacją Kultury i Sportu "Prawobrzeże" i Uniwersytetem Szczecińskim. Obserwatorium nie skupia się jedynie na badaniach i przeglądzie kultury lecz również - poprzez organizację wielu projektów i wydarzeń kulturalnych - promuje komercyjną ale i niszową działalność kulturalną.
 
Regionalne Obserwatorium Kultury w Poznaniu
Jest to centrum badań, będące kontynuacją Samorządowego Obserwatorium Kultury. ROK powstało w ramach struktur Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, które współpracuje z Urzędem Miasta. Celem obserwatorium jest badanie funkcjonowania instytucji kultury w Wielkopolsce, jak również pozyskiwanie funduszy na projekty i działalność tych instytucji. Obserwatorium przeprowadza badania i ekspertyzy na zamówienie Urzędu Miasta. Mają one pomóc w rozpoznaniu uczestnictwa poznaniaków w kulturze.
 
 
Fundacja Obserwatorium
Fundacja Obserwatorium powstała 18 sierpnia 2009 roku z inicjatywy osób aktywnych w sferze badań i animacji kulturalnej, działających dotychczas w instytucjach i organizacjach pozarządowych. Fundacja pragnie propagować model nowoczesnych badań nad kulturą, którego głównym założeniem jest praca i porozumienie różnych środowisk oraz wymiana profesjonalnej wiedzy. Kadrę fundacji stanowią socjologowie, antropologowie, ekonomiści, artyści, prawnicy, przedstawiciele mniejszości narodowych i etnicznych, a także sektor biznesu, administracji publicznej, organizacji pozarządowych oraz międzynarodowych sieci kulturalnych. Obserwatorium współpracuje z Ośrodkiem Badań Przestrzeni Publicznej przy Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Głównym zadaniem Fundacji jest prowadzenie krajowych i międzynarodowych badań społecznych oraz kulturowych, identyfikacja i opis czynników wpływających na rozwój kultury, takie jak nowe technologie i media. Swoją działalność FO opiera nie tylko na badaniach lecz również na animacji działań na rzecz rozwoju kultury oraz świadomości obywatelskiej i kulturowej poprzez promocję artystów, a także organizację wystaw, warsztatów, szkoleń i konferencji o charakterze naukowym i kulturalno-artystycznym.


Międzynarodowe obserwatoria:

UNESCO International Network of Observatories in Cultural Policies

Międzynarodowa sieć współpracy ośrodków gromadzących informacje dotyczące polityki kulturalnej działa pod patronatem UNESCO.
Celem tej współpracy ma być stała wymiana informacji na szczeblu międzynarodowym z zakresu planowania i oceny polityki kulturalnej, promocji badań naukowych oraz analizy polityki kulturalnej. Sieć w założeniu powinna odwzorowywać zróżnicowanie geokulturowe, poprawiać koordynację działań oraz wskazywać ośrodki odpowiedzialne za realizację pewnych inicjatyw w danym regionie.

http://www.unescobkk.org/culture/creativity/arts-in-education/observatories/melbourne-observatory/

Culturelink Network – The Network of Networks for Research and Cooperation In Cultural Development

Sieć Sieci Badań I Współpracy w Obszarze Rozwoju Kultury została stworzona przez UNESCO i Radę Europy w 1989r., a obecnie mieści się w Institute for International Relations w Zagrzebiu, Chorwacja.
Misją Culturelink Network jest rozwój komunikacji i współpracy między członkami sieci. Za cel długoterminowy przyjęto stworzenie światowego systemu informacyjnego dla badań i współpracy nad rozwojem kultury. Działania skupiają się wokół gromadzenia, przetwarzania i rozpowszechniania informacji o życiu kulturalnym, rozwoju i polityce kulturalnej poszczególnych państw. Zadania te realizowane są na różnych płaszczyznach: poprzez portal internetowy, przygotowywanie własnych baz danych instytucji, projektów badawczych, publikacji, działań artystycznych, współpracy międzynarodowej, poprzez publikacje. Głównym obszarem działań jest promocja wspólnych projektów badawczych regionalnych, międzyregionalnych i międzynarodowych, dotyczących polityki kulturalnej, komunikacji międzynarodowej, tożsamości kulturowej oraz wpływu reform na sytuację kultury.

http://www.culturelink.org/


The European Institute for Comparative Cultural research (ERICarts)

ERICarts powstał dzięki European Association of Cultural Researchers i Centrom Doskonałości działających w dziedzinie kultury różnych krajów europejskich.
Jest to niezależna, ponadnarodowa organizacja, prowadząca badania porównawcze i monitorująca wszystkie dziedziny kultury (m.in. politykę kulturalną, sytuację zawodów kultury, przemysł kulturowy i media, zarządzanie sztuką i zbiorami, kształcenie artystyczne), której celem jest promowanie dialogu kulturowego i naukowego w Europie i na świecie poprzez m.in. działalność wydawniczą, konferencje, usługi internetowe. Główne obszary działania to: porównywanie polityki i systemów zarządzania kulturą, badanie trendów i potrzeb w zakresie europejskiej współpracy kulturalnej i naukowej, wymiana pracowników sztuki i mediów, podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników w sektorze kultury i mediów, rozwój przemysłu kulturalnego.

www.ericarts.org


European Forum for the Arts and Heritage

Celem EFAH powstałego w 1994 r. jest zmiana sposobu postrzegania kultury – jako czynnika rozwoju społecznego. Do głównych jego działań należy udostępnianie informacji niezbędnych środowisku kultury, udzielanie porad, przygotowywanie ekspertyz i prognoz, organizowanie debat oraz prowadzenie regularnego monitoringu i badań nad rozwojem europejskiej polityki kulturalnej.

http://www.cultureactioneurope.org/


LabforCulture.org

Projekt powstał w European Cultural Foundation, a jego celem jest stworzenie centrum zarządzania wiedzą w aspekcie współpracy kulturalnej w Unii Europejskiej. Działania LabforCulture.org skupiają się na tworzeniu internetowego centrum informacji wspomaganego przez różnego rodzaju inne programy. Celem projektu jest wspieranie europejskiej współpracy w sektorze kultury, międzynarodowej wymiany kulturalnej, inicjowanie debaty kulturalnej i zakładanie programu dla kulturalnej współpracy między Europą a resztą świata oraz współpraca przy europejskich badaniach naukowych dotyczących sektora kultury. Włącza w swą działalność organizowanie funduszy na rzecz rozwoju kultury, badań, nowości i sieci kontaktów. Portal przeznaczony jest dla wszystkich związanych zawodowo bądź zainteresowanych europejską współpracą kulturalną. LabforCulture jest pilotowym kulturalnym projektem od 2006 roku.

www.labforculture.org


European Audiovisual Observatory

Europejskie Obserwatorium Audiowizualne jest instytucją publiczną obsługującą państwa członkowskie Unii Europejskiej. Od grudnia 2005 roku obserwatorium gości sekretariat European Platform of Regulatory Authorities (EPRA).
Do pierwszoplanowych zadań EAO należy tworzenie przejrzystości w europejskim przemyśle audiowizualnym oraz zapewnienie rzetelnej informacji na temat sektora audiowizualnego. W obszar zainteresowań wchodzi film, telewizja, video/dvd i nowe media. W tych czterech dziedzinach Obserwatorium zbiera informacje dotyczące rynku i statystyk, prawa, produkcji oraz finansowania, a następnie przekształca je w bazy danych, publikacje, serwis internetowy i konferencje.

www.obs.coe.int


The Budapest Observatory – Regional Observatory on Financing Culture in East-Central Europe

BO zostało zarejestrowane w kwietniu 1999 roku i jest zarządzane przez Fundację Środkowo-Wschodnio-Europejskiego Obserwtorium Kultury (Foundation for the East-Central European Cultural Observatory) i zakresem działań obejmuje 22 kraje o wspólnej historii i spuściźnie postkomunistycznej ( w tym Polskę).

Misją BO jest „pomoc tym, którzy chcą wiedzieć więcej o warunkach (finansach, prawie, zarządzaniu, polityce) życia kulturalnego (działalności, produktach i organizacjach) w krajach Europy Środkowo-Wschodniej”. Jego działania koncentrują się na wymianie doświadczeń i informacji m.in. poprzez tworzenie katalogów tzw. dobrych praktyk, skutecznych i błędnych polityk sektorowych, finansowania kultury. Do jego celów należy też wspieranie badań, nawiązywanie kontaktów w obszarze finansowania kultury, polityki kulturalnej, prawa i statystyki.

www.budobs.org


The Interarts Foundation

Fundacja hiszpańska powstała jako pierwsze Europejskie Obserwatorium Lokalnej i Regionalnej Polityki Kulturalnej (European Observatory of Urban and Regional Cultural Policies), pod auspicjami Rady Europy, na początku lat dziewięćdziesiątych.
Celem Fundacji jest gromadzenie informacji o sektorze kultury, zarówno działalności finansowej ze środków budżetowych, jak i inicjatyw prywatnych. Oferuje również usługi w zakresie doradztwa politycznego instytucjom publicznym i prywatnym sektora kulturalnego, stymulowania międzynarodowej wymiany kulturalnej, badań dotyczących prawa w kulturze, uwarunkowań społeczno-ekonomicznych kultury oraz zarządzania nią.

www.interarts.net


Boekman Foundation. Study Centre for Arts, Culture and Related Policy

Holenderska fundacja gromadzi informacje o polityce kulturalnej, a w tym o formułowaniu polityki oraz wszystkich etapach i aspektach jej wdrażania. Jej głównym celem jest upowszechnianie i wzbogacanie wiedzy na temat tworzenia kultury i sztuki, ich rozpowszechniania w świetle narodowej i międzynarodowej polityki kulturalnej. The Boekman Foundation stawia sobie za cel bycie niezależną instytucją pośredniczącą między przedstawicielami władzy, świata nauki i kultury. Zajmuje się organizacją debat kulturalno-politycznych przedstawicieli gospodarki, nauki i sztuki.

www.boekman.nl/engindex.html


Fondazione Fitzcarraldo

Obsługujący sektor kultury i sztuki niezależny włoski ośrodek planowania, badań, szkoleń i dokumentacji sfery zarządzania sztuką, mediami oraz ekonomią i polityką kulturalną. Jego zadaniem jest wkład w rozwój, rozpowszechnianie i promocję innowacyjności w sferze zarządzania kulturą poprzez systematyczną współpracę z władzami różnych szczebli.
Fundacja prowadzi monitoring sytuacji dziedzictwa sztuki i kultury, muzeów i przemysłu kulturalnego, w celu zebrania danych do comiesięcznej analizy głównych zmiennych i trendów krótkoterminowych. Publikuje analizę roczną, dającą regionalny przegląd działalności kulturalnej. Zwraca w niej uwagę na aspekt geograficzny oraz poszukiwanie związków interdyscyplinarnych z innymi sektorami, co stanowi część programów i badań regionalnych – od lokalnej polityki kulturalnej do turystyki.

www.fitzcarraldo.it


Oesterreichische Kulturdokumentation

Internationales Archiv fur Kulturanalysen to austriacka instytucja badawcza i dokumentacyjna założona w 1991r.
Zakresem działań obejmuje rozwój kultury, politykę kulturalną i badania kultury w skali miejskiej, krajowej, europejskiej i międzynarodowej, problemy zatrudnienia, przemysły kultury, różnorodność kulturalną. Prowadzi poradnictwo i udziela informacji instytucjom kultury, decydentom, naukowcom i studentom. Oferuje pomoc ekspertów w pracy badawczej, gromadzi zbiory specjalistyczne, przyjmuje zlecenia badawcze, opracowuje stanowiska czy strategie jak i programy kulturalne.

www.kulturdokumentation.org


Foundation for Cultural Policy Research

Fundacja fińska stworzona w 2002 r. przez Uniwersytet Jyvaeskylae i Fińską Fundację Kulturalną oraz fińskie Ministerstwo Edukacji i Kultury.
Jej celem jest monitorowanie rozwoju polityki kulturalnej fińskiej i międzynarodowej oraz promocja badań naukowych w tym zakresie.
Fundacja prowadzi Centrum Badawcze, którego zadaniem jest realizacja wysokiej jakości badań dotyczących polityki kulturalnej i rozpowszechnianie ich wyników, a także wkład w tworzenie środowiska, w którym takie badania mogą być wykorzystywane. Monitoruje i finansuje badania w tym zakresie. Prowadzi także portal informacyjny.

www.cupore.fi


Centre for Cultural Policy Research

Ośrodek szwedzki stworzony w 1995r. do prowadzenia badań i pogłębiania w ten sposób wiedzy o roli polityki kulturalnej w społeczeństwie. Znajduje się w obrębie Uniwersytetu w Borås. Głównym celem badawczym jest analiza działalności władz państwowych oraz osób i instytucji życia kulturalnego. Poza relacjami zewnętrznymi badane są także procesy zachodzące między producentami, pośrednikami i odbiorcami uczestniczącymi w systemie kultury; uwarunkowania społeczne, kulturowe i ekonomiczne polityki kulturowej; wzajemne zależności polityki kulturalnej i innych sektorów społecznych oraz obszarów wiedzy. Centrum prowadzi bogatą dokumentację badań i tworzy bibliograficzną bazę danych KulPol oraz organizuje seminaria i konferencje na tematy związane z polityką kulturalną.

www.hb.se


Center for Study in Cultural Development

Centrum Badań nad Rozwojem Kultury powstało w 1967 r. w Belgradzie.
Centrum zajmuje się badaniami stosowanymi, przygotowywaniem analiz dotyczących kultury i polityki kulturalnej, gromadzeniem danych o kulturze, sztuce i mediach w Serbii. Wydaje czasopismo poświęcone socjologii kultury i polityce kulturalnej, organizuje debaty i seminaria. Prowadzi bazę danych Geo-cultural map of Serbia, pozwalającą na wyszukiwanie instytucji kulturalnych działających w tym kraju. Można dzięki temu zamówić np. dane lub analizę dla grupy instytucji dotyczące działalności i projektów, pracowników, sposobów finansowania, odbiorców.

http://www.policy.hu/djukic/


Centre for Cultural Research

Centrum powstało na Uniwersytecie w Glasgow w 2001 r.
Jego zadaniem jest dostarczanie władzom rządowym oraz całemu sektorowi kultury niezbędnych informacji, dzięki prowadzonym badaniom naukowym. Centrum ma także pośredniczyć między władzami a środowiskiem akademickim, promować badania kultury, organizować konferencje, wykłady, poszukiwać finansów na dalsze działania. Centrum prowadzi szeroką, wielodziedzinową współpracę na uczelni i z innymi partnerami. Poddaje krytycznej analizie bieżącą politykę i działalność kulturalną Szkocji. Główne obszary jego zainteresowania to: życie kulturalne miast i obszarów wiejskich, statystyka kultury, rola kultury w procesie włączania społecznego, jej wpływ na zdrowie społeczeństwa i sytuację ekonomiczną. Oferuje także usługi konsultacyjne oraz udostępnia bazy danych Impact i Cultural Policy Resources.

www.culturalpolicy.arts.gla.ac.uk


Culture Concepts

Niezależna niemiecka organizacja badawcza i doradcza, specjalizująca się w kulturze, sztuce, rozwoju miast. Do jej zadań i form działalności należy: ocena procesów decyzyjnych w polityce kulturalnej i wpływanie na nie, reformowanie i modernizacja instytucji kultury, unowocześnianie modelu administrowania nimi, rozwój twórczych projektów i inicjatyw, szkolenia w zakresie polityki kulturalnej, zarządzania kulturą, ekonomii kulturalnej.

www.cultureconcepts.de


Cultural Commons

Ośrodek amerykański z siedzibą w Waszyngtonie, stworzony przez Center for Arts and Culture i finansowany m.in. przez Ford Foundation. Zadaniem CC jest gromadzenie informacji i oddziaływanie na decyzje dotyczące życia kulturalnego. Podstawowym narzędziem, a jednocześnie efektem pracy ośrodka, jest seria esejów komentujących aktualne sprawy związane z kulturą oraz grupy i forum dyskusyjne on-line.


The Center for Arts and Culture

Zadaniem ośrodka amerykańskiego stworzonego w 1994 r. jest pozytywne oddziaływanie na politykę i decyzje dotyczące życia kulturalnego kraju, a także informowanie decydentów. Instytucja kieruje się zasadami swobody badań i wyrażania opinii oraz swobody udziału każdego w różnorodnych formach kultury. Centrum zleca badania, organizuje debaty, przygotowuje stanowiska i opinie w sprawie rozwoju kultury i sztuki. Do głównych obszarów zainteresowania zaliczane są: prawo, globalizacja, dostęp do oferty kulturalnej, ochrona i konserwacja, środowisko lokalne, inwestycje, edukacja.

www.culturalpolicy.org


International Intelligence on Culture

Brytyjska IIC jest niezależną organizacją kierowaną przez Roda Fishera, zajmującą się analizą polityczną I badawczą, doradztwem, zarządzaniem projektami, szkoleniami, badaniem wpływu sytuacji międzynarodowej na kulturę. Kieruje się zasadami elastyczności i etyki. Angażuje się we wspieranie rozwoju międzynarodowej polityki kulturalnej, kształtowanie współpracy międzynarodowej, rozwój przepływu informacji.

http://www.internationalintelligenceonculture.org/


Canadian Cultural Observatory

CCO jest przedsięwzięciem Ministerstwa Dziedzictwa Kanadyjskiego.
Jego zadaniem jest wykorzystywanie Internetu i technologii teleinformatycznych dla upowszechnienia kultury w społeczeństwie. Celem CCO jest zbieranie informacji i wpływanie na rozwój kulturalny Kanady. Informacja ma charakter specjalistyczny, dostosowany do potrzeb polityków, planistów, menedżerów i decydentów. Instytucja prowadzi Culturescope.ca – darmowy, interaktywny serwis informacyjny on-line oraz prowadzi usługę Ask a librarian we współpracy z Library and Archives Kanada.

www.pch.gc.ca


Canadian Heritage

Instytucja odpowiadająca za politykę krajową i programy promujące idee narodowe, kulturę, aktywne obywatelstwo, udział w życiu publicznym, budowanie poczucia wspólnoty wśród Kanadyjczyków. Canadian Heritage Information Network wspólnie z muzeami Kanady pracuje nad rozwojem zdolności tworzenia, prezentacji i zarządzania kanadyjskim dorobkiem w wersji cyfrowej. Powstała strona internetowa dla osób związanych zawodowo z ochroną dziedzictwa kulturowego i upowszechnianiem wiedzy o nim. Dostępny jest też portal: virtualmuseum.ca

www.pch.gc.ca


Observatoire de la Culture des Communication du Quebec


Misją obserwatorium jest odpowiadanie na potrzeby pracowników sektorów kultury i komunikacji oraz osób zainteresowanych ich działalnością, zwłaszcza w obszarach statystyki, pomocy badawczej, monitoringu. Zadania Obserwatorium obejmują: budowanie zintegrowanego systemu statystycznego dla całej sfery kultury i komunikacji, umożliwianie odbiorcom dostępu do informacji, wspieranie partnerstwa jednostek badawczych –zwłaszcza kręgów akademickich, promowanie baz danych wśród partnerów instytucjonalnych i indywidualnych, promowanie kontaktów z innymi wytwórcami informacji i danych statystycznych, udostępnianie nowych zasobów, w tym płatnych usług informacyjnych, dokumentowanie wagi i znaczenia kultury i komunikacji w nowoczesnym społeczeństwie, wkład w rozwój trendów międzynarodowych.

www.stat.gouv.qc.ca/observatoire


Observatoire culture

Francuskie Obserwatorium Kultury powstało w marcu 1989 r. z inicjatywy francuskiego Ministerstwa Kultury, Uniwersytetu Pierre Mendès France de Grenoble, Instytutu Studiów Politycznych w Grenoble oraz lokalnego centrum badań CERAT. Jest to instytucja narodowa, która została stworzona w celu prowadzenia badań nad decentralizacją, dekoncentracją polityki kulturalnej, refleksją nt. kulturalnego rozwoju regionu, dynamiki kulturowej i artystycznej a także w celu kształcenia, prowadzenia studiów, porad i działalności informacyjnej.
Działalność Observatoire des Politiques Culturelles to przede wszystkim: studia i badania, szkolenia, doradztwo, ekspertyzy, działalność informacyjna, publikacje w formie dzieł, studiów oraz semestralnego przeglądu. Obserwatorium dysponuje centrum dokumentacji CRNS (ok. 6000 publikacji zakresu socjologii, ekonomii, zarządzania kulturą, edukacji artystycznej, polityki...etc.).
Wszystkie projekty prowadzone przez obserwatorium mają wymiar europejski i międzynarodowy.

www.observatoire-culture.net/