Emocje i afekty w późnym kapitalizmie

Kultura Współczesna. Teoria, Interpretacje, Praktyka
nr 3(74)/2012
Emocje i afekty w późnym kapitalizmie

Ostatnie lata w naukach humanistycznych i społecznych przyniosły wzmożone zainteresowanie relacjami pomiędzy życiem ekonomicznym a życiem emocjonalnym. Jest to między innymi efekt tzw. zwrotu afektywnego, w ramach którego podkreśla się, że jednostka to nie tylko zbiór unikalnych przekonań i wartości, świadomość i ośrodek decyzyjny, racjonalny aktor kalkulujący każdą decyzję i usiłujący maksymalizować korzyści, zwierzę wytwarzające znaczenia i nadające światu sens – ale także ktoś, kto odczuwa, jest targany emocjami i usiłuje je okiełznać; ktoś, kogo działania to często efekt nieurefleksyjnionych afektów. Zainteresowanie emocjami pozwala dostrzec złożoność i wielowymiarowość człowieka, jego unikalność, a  także otwiera nowe możliwości spojrzenia na sposób  funkcjonowania społeczeństwa, przenikające je relacje władzy i strategie kontroli, które czynią nasze działania bardziej efektywnymi w wypełnianiu funkcji niezbędnych dla trwania systemu.

 

Spis treści

Emocje w późnym kapitalizmie

Wprowadzenie - Agata Dembek, Mateusz Halawa, Marek Krajewski
Praca "ja". Z Evą Illouz rozmawiają Mateusz Halawa i Agata Dembek - Agata Dembek, Mateusz Halawa
Profesjonalizacja emocji w domu i w pracy - wybrane przejawy problematyzacji emocji we współczesnym kapitalizmie - Agata Dembek
Rodzina światowa jako laboratorium powściągliwości. Kontrola miłości rodzinnej w globalnym kapitalizmie według Ulricha Becka i Elisabeth Beck-Gernsheim w świetle teorii Norberta Eliasa - Marta Bucholc
Od feminizacji do hybrydyzacji podmiotu - Małgorzata Jacyno
Praca afektywna - Michael Hardt
Zaangażowany pracownik: kontrola emocjonalna i kolonizacja ciała pracującego w kulturze korporacyjnej - Artur Szarecki
Samochód - maszyna do formatowania emocji - Marek Krajewski
Czy piekło kapitalistyczne jest wybrukowane emocjami? Refleksje wokół "zegara Balcerowicza" - Rafał Drozdowski
Zbieranie nakrętek, czyli o wyrzutach sumienia w późnym kapitalizmie - Paweł Dobrosielski, Marcin Napiórkowski
Moda etyczna. Paradoksy nowego trendu - Alicja Raciniewska
Struktura nowego optymizmu. "Doskonalenie kadr" na Uniwersytecie Warszawskim - Marta Zimniak-Hałajko

Z warsztatów kulturoznawców

Animacja jako dokument. Dokument jako animacja. Wokół poetyki i antropologii ruchomych obrazów - Marek Hendrykowski

Obserwatorium Kultury

Polska Szkoła Rozwoju - zapomniany paradygmat studiów nad transformacją Globalnego Południa - Błażej Popławski

Recenzje i omówienia

"Chłodna intymność" uczuć i rynku. Recenzja książki Evy Illouz "Uczucia w dobie kapitalizmu" - Dawid Kolasa
Każdy z nas jest Emmą Bovary, czyli dlaczego miłość boli - Maja Sawicka
"The Century of the Self" i "The trap" Adama Curtisa, czyli historie o dwóch służebnicach inżynierii społecznej - psychoanalizie i teorii racjonalnego wyboru - Ariel Modrzyk
Tożsamościowe pułapki nowego kapitalizmu - Przemysław Pluciński
Schizofreniczność artefaktu - Monika Rosińska
Między dyskursem władzy a zasadą przyjemności. Recenzja książki Pawła Leszkowicza "Nagi mężczyzna. Akt męski w sztuce polskiej po 1945 roku" - Jacek Zwierzyński
Filozofia wspólnego mianownika - Magdalena Kempna-Pieniążek
Polityka dostępu, estetyka cytatu. Po raporcie "Obiegi kultury" - Piotr Cichocki

Pamięci Jerzego Kmity

Odszedł Jerzy Kmita (1931-2012) - Krzysztof Kostyrko
Mistrz - Andrzej Szahaj