Z PRZEKĄSEM o PRZEKĄSKACH

Mieliśmy w polszczyźnie rzeczownik PRZEKĄS, i to w całkiem dosłownym znaczeniu, zbliżonym do obecnej PRZEKĄSKI, a więc PRZEKĄS ‘przegryzka; przegryzanie’. (Notabene połączenie Z PRZEGRYZKĄ miało kiedyś takie samo znaczenie jak dzisiaj Z PRZEKĄSEM). PRZEKĄSIĆ, PRZEKĄSAĆ, PREKĄSYWAĆ i PRZEKĘSYWAĆ oznaczało zarówno ‘przegryzać coś zębami’, jak i ‘zjeść co nieco’, a także ‘dogryzać komuś; przymawiać komuś; docinać komuś’. Od tego powstał rzeczownik PRZEKĄS, który przez to, że był najczęściej używany w znaczeniu przenośnym ‘przyganianie komuś, dogryzanie’ i w połączeniu Z PRZEKĄSEM, utrwalił się w takiej właśnie formie i znaczeniu. Dziś nie mówimy już O PRZEKĄSIE, a tylko Z PRZEKĄSEM – o przekąszaniu (nie: przekaŋszaniu) i o przekąskach podkradanych nocą z lodówki...
Źródło: [ESJP, II, 850; SJP L, II, 1095; SWil; SJP PWN; USJP]