Omawiamy DYKTANDO 2016 – pułapka 1.

Dlaczego poprawnie: „...słabo barwione trzy muffinki, chociażby lekko popsiukane niskosłodzonym sokiem z jeżyn...”? W tym fragmencie mamy trzy połączenia przysłówków z imiesłowami: słabo barwiony, lekko popsiukany i niskosłodzony. Wszystkie trzy połączenia mają taką samą budowę: przysłówek i imiesłów przymiotnikowy, a jednak dwa pierwsze są zapisywane rozdzielnie, ostatnie zaś – łącznie. Dlaczego? Zasada [134] 24. SO PWN głosi, że „wyrażenia, w których pierwszy człon jest przysłówkiem, a drugi jest imiesłowem odmiennym lub przymiotnikiem określanym przez ten przysłówek, traktuje się jako zestawienia i pisze rozdzielnie” i dlatego zapisujemy rozdzielnie: słabo barwiony i lekko popsiukany. Jednakże według tej samej zasady „niektóre wyrażenia tego typu scaliły się i traktowane są jako wyrazy pisane łącznie. Oznacza to, że składniki tych połączeń nie wykazują już doraźnej cechy obiektu, do którego się odnoszą, lecz – niekiedy ze zmianą znaczenia – stanowią o jego trwałej właściwości” – i właśnie do grupy 17 takich skodyfikowanych wyjątków należą określenia: niskosłodzony i wyskosłodzony.
Źródło: [SO PWN; SJP PWN; USJP; NSPP; WSPP; Baza CKS]