PIERNAT, czyli ‘niepikowany materac wypełniony pierzem’, a przenośnie, potocznie także po prostu ‘pościel’, wcale nie pochodzi od łacińskiego wyrażenia per nates (czyli ‘przez pupę, przez pośladki’), jak się dawniej uważało, tylko – pośrednio – od rodzimego, ogólnosłowiańskiego rzeczownika PIÓRO. Bezpośrednio od PIÓRA pochodzi PIERZYNA, od PIERZYNY – dawny, dziś już nieużywany przymiotnik PIERZNATY, występujący też w wersji PIERNATY (jaki? pierznaty albo piernaty, czyli ‘pierzynowy’), a od tego właśnie przymiotnika – rzeczownik PIERNATEK, później skrócony do PIERNAT. Taki „pierzynowy materac”, czyli PIERNAT, w staropolszczyźnie określany był też mianem PIERZNIK. Forma PIERZNIK „wyginęła” jednak do końca XVIII w., przegrywając z dźwięczniejszym PIERNATEM.
Źródło: [SJP PWN; SJP Dor; USJP; ESJP, II, 558; SŁP, III, 577]